Zo veel soorten plastics. Zit daar iets duurzaams tussen?

Kijk even om je heen. Valt het je op hoe veel voorwerpen van plastic zijn gemaakt? Denk aan de balpen op je bureau, of de snijplank in je keuken. Maar wanneer je aan plastic denkt, denk je waarschijnlijk vooral aan verpakkingen. Groenten, yoghurt, frisdrank. Overal zit een laag plastic omheen. Niet alle verpakkingen zijn echter hetzelfde. Veel soorten vervuilen het milieu en zijn er steeds meer biobased alternatieven. Wat zijn de verschillende soorten plastics? En hoe duurzaam zijn die alternatieven? Je leest het in dit blog!

Begin vorige eeuw ontstond de eerste vorm van plastic, wat eigenlijk een overkoepelende term is voor kunststoffen materialen die zijn vervaardigd uit fossiele grondstoffen. De bekendste grondstof is aardolie. Plastic is meestal niet biologisch afbreekbaar en kan giftige stoffen bevatten, die schadelijk zijn voor het milieu. Heel wat plastic producten zijn herbruikbaar en recyclebaar, maar een groot deel is slechts voor eenmalig gebruik. Daarbij komt een deel in de natuur terecht en dit is slecht voor het milieu. Ook plastic producten die wel op een correcte manier worden ingezameld, belasten vaak onze planeet. Wereldwijd produceren we maar liefst 311 miljoen ton plastic per jaar. Er bestaan heel wat verschillende soorten plastic. We zetten ze hieronder op een rijtje.

Plastics gemaakt op basis van fossiele brandstof

Een groot deel van de plastics worden gemaakt van fossiele brandstof en zijn niet afbreekbaar. Als ze in de natuur terecht komen zijn ze ook nog eens heel vervuilend. We kennen allemaal de beelden van de plastic soep, dieren die verstrikt zitten in plastic en de verhalen over microplastics.

Producten die gemaakt zijn van één soort plastic zijn vaak goed her te gebruiken. Een bekend voorbeeld zijn de PET flesjes. Die kunnen worden omgesmolten om nieuwe flesjes van te maken. Maar in veel plastic verpakkingen wordt een combinatie van twee of meer soorten plastic gebruikt. Voordeel hiervan is dat er minder plastic nodig is om producten toch lang te kunnen bewaren. Deze verpakkingen zijn daardoor helaas niet te recyclen en worden na gebruik daarom verbrand.

Bioplastics

De laatste jaren zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van plastic. Bioplastics zijn erg in opkomst en vaak wordt dit type plastic gepresenteerd als een duurzaam alternatief voor plastics van fossiele grondstoffen. Maar is dat ook zo? Laten we beginnen met de verwarrende naam: bioplastics vergaan namelijk niet altijd vanzelf. We onderscheiden twee verschillende soorten: biobased plastic en biologisch afbreekbaar plastic.

1. Biobased plastic

Biobased plastic wordt gemaakt van biobased grondstoffen, denk hierbij aan maïszetmeel of suikerriet. Maar biobased betekent niet dat het biologisch afbreekbaar is! Je kunt het niet weggooien in de natuur, want het vergaat niet vanzelf en gedraagt zich net als plastic gemaakt van aardolie. Toch is biobased plastic beter wanneer je kijkt naar de footprint: er komen minder broeikasgassen vrij bij de productie. Maar met een tekort aan voedsel in de wereld, zijn er echter ook kanttekeningen te plaatsen bij dit type plastic.

2. Biologisch afbreekbaar plastic

De naam zegt het zelf: het plastic is biologisch afbreekbaar, ook wel composteerbaar genoemd. Maar in tegenstelling tot de naam biobased plastic, zegt de naam biologisch afbreekbaar plastic niks over de grondstof. Die kan biologisch zijn, maar dit type plastic kan ook gemaakt worden van olie. Biologisch afbreekbare plastics kunnen wel volledig vergaan bij compostering. In de meeste gevallen gaat het dan echter wel om industriële compostering, waarbij gebruik wordt gemaakt van composteermachines.

En in die composteermachines zit het spreekwoordelijke addertje. Ze mengen plastic afval vaak met gft-afval. Het composteerproces duurt vier weken. Dit is meestal te kort voor biologisch afbreekbaar plastic. Met als gevolg dat er na die vier weken nog steeds plastic deeltjes aanwezig zijn, waardoor het compost vervuild raakt. Dan rest er maar één oplossing, de compost wordt verbrand.

Bioplastics zijn dus lang niet altijd zo duurzaam als dat ze doen vermoeden. Daarom hebben we bij Yarrah gekozen voor een ander verpakkingsmateriaal. Lees daarover meer in dit blog.

Verschillende soorten plastic

Ben je benieuwd naar de verschillende soorten plastic? We zetten ze hieronder kort voor je op een rij.

HDPE

HDPE of hogedichtheidpolyetheen heeft aardolie als grondstof. De kunststof heeft een hoge dichtheid, waardoor de eindproducten sterke materialen zijn. HDPE wordt voornamelijk gebruikt voor emmers, speelgoed en zelfs onderdelen van auto’s.

LDPE

Er bestaat ook een andere variant van polyetheen: LDPE of lagedichtheidpolyetheen. Deze kunststof wordt ook gemaakt uit aardolie, maar in tegenstelling tot HDPE is LDPE zacht. Daarom gebruiken fabrikanten het voornamelijk voor folies, draagtassen, maar ook voor geodriehoeken en extrusiecoating (de coating voor melkpakken, foto’s en tijdschriften).

PP

Wat PP of polypropeen interessant maakt, is dat deze kunststof bestand is tegen bacteriegroei. Daarom vinden we de kunststof vaak terug in ziekenhuizen: van wegwerpspuiten tot ander medisch materiaal. Maar in het dagelijks leven komt de stof ook vaak voor. PP is namelijk sterker dan HDPE. Plastic meubels, tapijten en kratten worden voornamelijk gemaakt uit polypropeen.

EPS

EPS of geëxpandeerd polystyreen doet waarschijnlijk niet meteen een belletje rinkelen, terwijl je het hoogstwaarschijnlijk kent onder een andere noemer: piepschuim. Het is een licht materiaal dat ontstaat uit aardgas. EPS wordt voornamelijk gebruikt voor isolatiedoeleinden, maar ook om producten te beschermen tijdens hun reis van fabrikant naar eindgebruiker.

PET

De bekendste is waarschijnlijk PET, wat staat voor polyethyleentereftalaat (maar laten we het vooral bij de simpele afkorting houden). De kunststof wordt voornamelijk gebruikt voor flessen, schoonmaakflacons en andere vloeibare producten. Maar het wordt ook gebruikt voor blisterverpakkingen. Denk maar aan de bakjes waar druiven of schroeven en spijkers inzitten.

PVC

Een andere bekende plasticsoort is PVC of polyvinylchloride. Het is een goedkoop materiaal, slijtvast, herbruikbaar, eenvoudig te bewerken en niet zwaar. De bouwsector en de auto-industrie gebruiken de kunststof vaak: buizen, elektrische bedrading, vloerbekleding, maar ook behangpapier en tape. Ook de regenjas aan je kapstok of andere beschermende kleding bestaat vaak uit PVC.

Er zijn dus heel veel verschillende soorten met diverse doeleinden. Eén ding hebben ze gemeen: ze kunnen vervuilend zijn voor het milieu en als ze met elkaar gemixt worden zijn ze lastig te recyclen.